Wednesday, 9 January 2019

مریشك-ی هەرێم هاڕەی بە نرخ كردووە خاوەن كێڵگەكانی عیراق هاواریان لێ‌ هەستاوە

قائیمقامی قەزای خاڵس لە پارێزگای دیالە دەڵێت، خاوەن كێڵگەكانی پەرلەوەر، ڕێگەی كەركوك- بەغدایان گرتووە و ڕێگە لە تێپەڕبوونی ئەو بارە مریشكانە دەگرن، كە لە هەرێمی كوردستاوە هاوردە كراون.

عودەی خەدران، قائیمقامی قەزای خاڵس-ی سەر بە پارێزگای دیالە بە ماڵپەڕی (بغداد الیوم)ی ڕاگەیاندووە، “خاوەن كێڵگەكانی پەلەوەر لە ناوچەی جیزانی و ناوچەكانی دەوروبەری قەزای خاڵس (15 كیلۆمەتر باكووری بەعقوبە)، ڕێگەی كەركوك- بەغدایان گرتووە و ڕێگە نادەن ئەو بارە مریشكانە تێپەڕببن، كە لە كوردستانەوە بەرەو بەغدا و بەعقوبە و پارێزگاكانی تر دەچن”.

بە وتەی خەدران، “ئەوەی خاوەن كێڵگەكانی پەلەوەر ئەنجامی دەدەن، وەك ناڕەزاییە بەرانبەر بەو زیانە زۆرانەی كردویانە، كە مانگانە دەگاتە ملیارێك دینار بەهۆی دابەزینی نرخەكانەوە لە ئەنجامی ئەو بارە مریشكانەی لە هەرێمی كوردستانەوە بەرەو ناوچە و شارەكانی ناوەڕاست و باشوور هەناردە دەكرێن و بونەتە مایەی دابەزاندنی نرخی مریشك بەشێوەیەكی بەرچاو”.

قائیمقامی قەزای خاڵس دەڵێت: “خاوەن كێڵگەكانی پەلەوەر، داوا لە حكومەت دەكەن، هاوكارییان بكات و ڕێگە لە داڕمانی كەرتی كێڵگەكانی پەلەوەر بگرێت لە دیالە، بەهۆی ئەو زیانانەی پێیان دەگات، بەهۆی هاوردەكردنی مریشك لە ناوچەكانی تر، كە بەرهەمی ناوچەكە بەرەو داڕمان دەبات”.

پێشتر، سەعد تاهیر، سەرۆكی ئەنجومەنی قەزای خاڵس، ڕایگەیاندبوو، دەیان خاوەن كێڵگەی پەلەوەری دەوروبەری قەزاكە، خۆپیشاندانیان سازكردووە بەرانبەر بە هاوردەكردنی بەرهەمی دەرەكی.

تاهیر بە ماڵپەڕەكەی ڕاگەیاندبوو، “خاوەن كێڵەكانی پەلەوەر لە ناوچەی جیزانی لە نزیك ڕێگەی كوركوك- بەغدا گردبوونەتەوە و دەیانەوێت ڕێگە لە هاوردەكردنی مریشك بگرن لە هەرێمی كوردستانەوە بۆ بەغدا و پارێزگاكانی تر.

بەپەلە زانیاری نوێ لەسەر ئەو هونەرمەندەی دەستگیرکرا

هونه‌رمه‌ندێكى میللی له‌ كۆیه‌ دوو هاوڕێى خۆی بریندارده‌كات و پۆلیسیش له‌ هه‌وڵی ده‌ستگیركردنیدایه‌.

رووداوه‌كه‌ دره‌نگانێكى شه‌وی رابردوو له‌ یانه‌ى چنارۆكی گه‌شتیاری له‌ سنوری شاری كۆیه‌ بووه‌.

عەلی عەبدوڵا، به‌ڕێوه‌به‌ری
پۆلیسی كۆیه‌ ئه‌مڕۆ پێنجشه‌ممه‌ 10ى كانونى دووه‌مى 2018 به‌ دواڕۆژى راگه‌یاند: هونه‌رمه‌ندی میللی ئاوات بۆكانى به‌ گولـله‌ دوو له‌ هاوڕێكانى به‌ناوه‌كانى (ك. ع. س) (ن. ع. م) برینداركردووه‌، به‌هۆی كاریگه‌ری برینه‌كانیشان ره‌وانه‌ى نه‌خۆشخانه‌كانى هه‌ولێر كراون و ئێستا له‌ژێر چاودێری پزیشكیدان.

وتیشی: "زانیاریمان هه‌یه‌ ئه‌و هونه‌رمه‌نده‌ به‌ره‌و سنوری رانیه‌ هه‌ڵاتووه‌، به‌ڵام شوێنه‌كه‌ى نادیاره‌ و له‌ هه‌وڵی ده‌ستگیركردنیداین".

سەهۆڵبەندان و كڕێوە دەستپێدەكات

شەپۆلێكی سەرما و شەهۆڵبەندان هەرێمی كوردستان دەگرێتەوە و شارەزایەكی كەشناسی دەڵێت: “لە ئەمشەوەوە دەستپێدەكات و نزمە پاڵەپەستۆی ساردی جەمسەرییە”.

سادق عەتیە، پسپۆڕی كەشناسی عیراقی لە هەژماری خۆی لە فەیسبووك ئاماژەی بەوەكرد، كە شەپۆلێكی سەرمای جەمسەری لە ئێوارەی ئەمڕۆوە پێنج شەممە و بەتایبەتیش لە كاتەكانی شەوەوە ناوچەكانی هەرێمی كوردستان و ناوەڕاستی عراق دەگرێتەوە و كاریگەریشی لەسەر ناوچەكانی فوڕاتی ناوەڕاست و شارەكانی باشوور و بیابانەكانی باشوور دەبێت.

ڕاشیگەیاندووە، شەپۆلەكە نزمە پاڵەپەستۆی ساردی جەمسەرییە و كارگەریشی دەبێت لەسەر وڵاتی شام و توركیا و كاریگەریەكە بۆ عیراق درێژ دەبێتەوە.

ئاشكراشی كردووە، كە بەهۆیەوە پلەكانی گەرما نزم دەبنەوە بۆ خوار سفری سەدی و لەهەمان كاتدا شەپۆلی بەفر بارین بەردەوام دەبێت بەتایبەتی لە هەولێر و سلێمانی و دهۆك و لە ناوچەكانی ڕۆژئاوای موسڵ-یش تەرزە دەبارێت.

وێبنامە #شۆۆۆك: ڕووداوى گیان له‌ده‌ست دانى سێوان پێچه‌وانه‌ بۆوه‌ و خۆى و منداڵه‌كانى سوتاندووه

سێوان قادر خۆى و منداڵه‌كانى سوتاندووه‌ و لێكۆڵینه‌وه‌كانیش بۆ ئه‌و پرسه‌ به‌رده‌وامه‌ و ته‌واوى به‌ڵگه‌كانیش ده‌یسه‌لمێنن كه‌ له‌ %100 سێوان خۆیسوتاندووه‌.

سه‌رچاوه‌یه‌ك كه‌ نه‌یویست ناوى خۆى ئاشكرا بكات تایبه‌ت به‌ وێبنامه‌ وتى :" سێوان %100 خۆى سوتاندووه‌ و له‌ سه‌ره‌تاشدا له‌پاش ئه‌وه‌ى كه‌ به‌ڵگه‌كانى تاوانى چه‌مچه‌ماڵ ده‌چنه‌ شوێنى ڕووداوه‌كه‌ وا ده‌رده‌كه‌وێت كه‌ گیان له‌ده‌ستدانى سێوان و سێ منداڵه‌كه‌ى حاڵه‌تێكى ئیتیحارى بێت واته‌ هاوسه‌ره‌كه‌ى ژنه‌كه‌ى و سێ منداڵه‌كه‌ى سوتاندبێت ،به‌ڵام له‌پاش ئه‌وه‌ له‌لایه‌ن به‌ڕێوبه‌رى پۆلیسه‌وه‌ فه‌رمان كرا كه‌ تیمێكى به‌ڵگه‌ى تاوان پێك بهێنرێت بۆ كۆكردنه‌وه‌ى سه‌رجه‌م به‌ڵگه‌كانى كه‌ له‌ شوێنى ڕووداوه‌كه‌ بوون و كه‌شفى ده‌لاله‌ بكرێت بۆ مردووه‌كان".
وتیِشى:"ڕۆژى یه‌كشه‌ممه‌ى ڕابردوو به‌ڕێوبه‌رى به‌شى به‌ڵگه‌ى تاوان له‌گه‌ڵ چه‌ند ئه‌فسه‌رێكى به‌توانا چوونه‌ شوێنى ڕووداوه‌كه‌ وه‌ به‌پێى لێكۆڵینه‌وه‌كان و زانیارییه‌كان ده‌ركه‌وتووه‌ كه‌ %100 سێوان خۆى سوتاندووه‌ و نه‌سوتێنراوه‌ ،له‌به‌ر ئه‌وه‌ى ژوورى نوستنه‌كه‌یان كرانه‌وه‌یه‌كى تیایه‌ ئه‌گه‌ر بهاتایه‌ هاوسه‌ره‌كه‌ى ئه‌وانى بسوتانایه‌ ژنه‌كه‌ یان مناڵه‌كان یه‌كێكیان ده‌یانتوانى خۆیان ڕزگار بكردایه‌ له‌ ژوورى نوستنه‌كه‌وه‌ بۆ حه‌وشه‌ى پشته‌وه‌" .
هه‌روه‌ها له‌پاش لێكۆڵینه‌وه‌ ورده‌كانى به‌ڵگه‌ى تاوان ئه‌وه‌ ئاشكرا كراوه‌ كه‌ ده‌رگاى ئه‌و ژووره‌ى كه‌ سێوان و منداڵه‌كانى تێدا سوتاوه‌ له‌ ده‌ره‌وه‌ شكێنراوه‌ بۆ ناوه‌و وه‌ ئه‌مه‌ش واتا ده‌رگاكه‌ له‌ دیوى ژووره‌وه‌ داخراوه‌ و خۆى ده‌رگاى له‌سه‌ر خۆى داخستووه‌ .

 سه‌باره‌ت به‌و گرته‌ ڤیدیۆیه‌ى كه‌ بڵاوبۆته‌وه‌ كه‌ گوایه‌ هاوسه‌رى سێوان له‌و شه‌وه‌دا قورئانى سوتاندووه‌ سه‌رچاوه‌كه‌ وتى:"تۆمارى كامێره‌كه‌ هى به‌روارى سوتانى سێوان نییه‌ به‌ڵكو كۆنتره‌ و قورئانیش نه‌بووه‌ ئه‌لبوومى ڕۆژى هاوسه‌رگیرییان بووه‌".

سه‌رچاوه‌كه‌ سه‌ه‌باره‌ت به‌و ئافره‌ته‌ى كه‌ گوایه‌ په‌یوه‌ندى هه‌بووه‌ له‌گه‌ڵ هاوسه‌رى سێوان قادر وتى:"  له‌ نێوان ئه‌و ژنه‌و هاوسه‌رى سێوان هیچ په‌یوه‌ندییه‌كى خۆشه‌ویستى تێدا نییه‌و هیچ نامه‌ یان په‌یوه‌ندییه‌كى سۆزدارى له‌ نێوانیاندا نه‌بووه‌ به‌ڵكو به‌ته‌نها په‌یوه‌ندى كۆمه‌ڵایه‌تى هه‌بووه‌ و به‌هیچ شێوه‌یه‌ك ناچێته‌ قاڵبى خیانه‌تى هاوسه‌رگیرییه‌وه‌ و ه‌تا ئێستاش تیمه‌كان به‌رده‌وامن له‌ لێكۆڵینه‌وه‌ى زیاتر و وا بڕیاریشه‌ گۆڕه‌كانیان هه‌ڵبدرێته‌وه‌ بۆ ڕوونكردنه‌وه‌ى ئه‌وه‌ى كه‌ ئایا منداڵه‌كان خنكاون یان سوتێنراوه‌ ".

هاتووچۆی هه‌ولێر : به‌هۆی بارینى به‌فرێكى زۆر رێگای چەند گەرەکێک داخراوه‌و شۆفێران رێگای دیكه‌ به‌كاربهێنن

له‌ئاگاداریه‌كدا كه‌وێنه‌یه‌ك ده‌ست مالپه‌ری كوردستتان تیڤى كه‌وتووه‌ ، به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تى هاتووچۆی هه‌ولێر ئاگاداریه‌ك ئاراسته‌ى شۆفێران و هاوڵاتیان ده‌كات  له‌سه‌ر داخرانى رێگای ده‌ربه‌ندی گۆمه‌سپان به‌هۆی بارینى به‌فرێكى زۆر
هاتووچۆ رایده‌گه‌ێنێت ، ئاگادارى سه‌رجه‌م شۆفێران و هاوڵاتیان ده‌كه‌ینه‌وه‌ كه‌ به‌هۆى نزم بوونه‌وه‌ى پله‌كانى گه‌رما و هاتنى به‌فرێكى زۆر ڕێگاى ده‌ربه‌ندى گۆمه‌سپان كه‌ به‌سه‌ر چیاى سه‌فین ده‌كه‌وێت دێته‌وه‌ هیران داخراوه‌ 
 هاتووچۆی هه‌ولێر راشیده‌گه‌ێنێت ،   داوا له‌ شوفێران و هاوڵاتیان ده‌كه‌ین كه‌ به‌ هیچ شێوه‌یه‌ك ئه‌م ڕێگایه‌ به‌كار نه‌هێنن و ڕێگاى به‌دیلى تر هه‌ن كه‌ به‌كاریان بهێنن..
شوان عه‌زیز
 

له‌سه‌ر كورد بوڵتن به‌ توڕه‌یى ئه‌نكه‌ره‌ جێده‌هێڵێ

كۆبوونه‌وه‌كه‌ى نێوان جۆن بۆڵتنى راوێژكارى ئاسایشى نه‌ته‌وه‌یى ئه‌مه‌ریكا له‌گه‌ڵ به‌رپرسانى تورك كۆتایى هات  و رۆژنامه‌یه‌كى توركیش باس له‌وه‌ ده‌كات گرژیى له‌نێوان بۆڵتن و به‌رپرسانى توركیا دروست بووه‌، بۆیه‌ بۆڵتن توركیا جێده‌هێڵێ.

به‌پێى هه‌واڵێكى تورك پرێس، كۆبوونه‌وه‌ى نێوان شاندى ئه‌مه‌ریكا به‌سه‌رۆكایه‌تى جۆن بۆڵتن و به‌رپرسانى تورك ته‌واو بووه‌ و دانیشتنه‌كه‌ دوو سه‌عات و 10 خووله‌كى خایه‌ند، كۆبوونه‌وه‌كه‌ش دوور له‌ چاوى میدیاكان به‌ داخراوى به‌ڕێوه‌چووه‌.

وه‌ك میدیاكانى توركیا باسى لێوه‌ ده‌كه‌ن، شانده‌كه‌ى ئه‌مه‌ریكا جگه‌ له‌ بۆڵتن پێكهاتبوو له‌ جۆزیف دانفۆرد سوپاسالارى ئه‌مه‌ریكا و جیمس جیفرى  نێرده‌ى تایبه‌تى سه‌رۆكى ئه‌مه‌ریكا له‌ جه‌نگى دژ به‌ داعش.

 شاندى توركیایش له‌لایه‌ن ئیبراهیم كاڵنى گوته‌بێژى سه‌رۆكایه‌تى توركیا و سادات ئۆناڵى یاریده‌ده‌رى وه‌زیرى ده‌ره‌وه‌ى توركیا و یاریده‌ده‌رى هه‌وڵگرى توركیا پێكهاتبوو.

 به‌رله‌وه‌ى كۆبوونه‌وه‌كه‌ى نێوان به‌رپرسانى توركیا و ئه‌مه‌ریكا ئه‌نجام بدرێت، ره‌جه‌ب ته‌یب ئه‌ردۆغانى سه‌رۆكى توركیا له‌ راگه‌یاندن هێرشى كرده‌ سه‌ر جۆن بۆلتن، بۆیه‌ ماڵپه‌رێكى توركى به‌ ناوى " A HABER" ئه‌ردۆغان ئاماده‌نه‌بووه‌ پێشوازى له‌ بۆڵتن بكات، بۆیه‌ گرژى دروست بووه‌ و بۆڵتن به‌نیازه‌ توركیا به‌ جێبهێڵێ، هه‌مان زانیارى له‌ ماڵپه‌ڕى ئارتى رووسیش بڵاوكراوه‌ته‌وه‌،.

 شه‌وى رابردوو جۆن بۆڵتن گه‌یشته‌ ئه‌نكه‌ره‌، به‌ڵام به‌ر له‌وه‌ى سه‌ردانى توركیا بكات، له‌سه‌ر كورد چه‌ند لێدوانێكى له‌ دژى توركیا دا و دووپاتى كرده‌وه‌ كه‌ ئه‌مه‌ریكا بێ گره‌تنیكردنى پاراستنى كورد سووریا جێناهێڵێ.

بەفر بارین لە چەند ناوچەیەكی هەرێم دەستیپێكرد

بەڕێوەبەرایەتی گشتی كەشناسی و بومەلەرزەزانی هەرێمی كوردستان رایدەگەیەنێت بەفر بارین لە چەند ناوچەیەكی هەرێمی كوردستان دەستی پێكردووە لە ئێوارەی ئەمڕۆش كۆتایی بەو شەپۆلە بەفرە دێت.
كەشناسی هەرێم ئاشكرایكرد، لە ئێستا لە سەفین، كۆڕەك، برادۆست، شاخی پێرس، مێرگەسوور، شاخی مامەندە لە چۆمان، كێلیا فرعینی لە دهۆك، كانی ماسی و ناوچە شاخاوییەكانی حاجی ئۆمەران و چۆمان بەفر دەبارێت.

Tuesday, 8 January 2019

بانگەوازێكی بەپەلەی هاتووچۆ بۆ شۆفێران دەربارەی بەفرو شەختەو سەهۆڵبەندان

بەپێی پێشبینییەكانی كەشناسی هەرێمی كوردستان ئەمشەوەوە شەپۆلێكی بەفربارین هەرێمی كوردستان بەسەرانسەری دەگرێتەوە و هاتووچۆش هۆشداری دەدات.
بەڕێوەبەرایەتی‌ هاتووچۆی‌ هەولێر لە بەیاننامەیەكدا رایگەیاند “بەپێی راگەیەندراوێكی بەڕێوەبەرایەتی كەشناسی هەرێمی كوردستان، پێشبینی دەكرێت كە لە 48 كاتژمێری داهاتوو بارستە هەوایەكی سارد روو لەهەرمی كوردستان بكات و لە ئەمشەوەوە كاریگەرییەكە دەستپێبكات و سەرەتا بەباران دەستپێدەكات و لە دوایی بۆ بەفر دەگۆڕێت و بەفربارینەكە سەنتەری شارەكانیش دەگرێتەوە بەشاری هەولێریشەوە و تاكو 24 كاتژمێر بەردەوام دەبێت و لە دوایی كەشەكە ئاسایی دەبێتەوە و بارستە هەواساردەكە دەمێنێتەوە و دەبێتەهۆی بەستەڵەك و شەختە دروستبوون”.

بەڕێوەبەرایەتی هاتووچۆی هەولێر داوا لە شۆفێران دەكات ئامادەكاری تەواو بۆ رەوشە نوێیەكەی كەشوهەوا بكەن و داوای دەكات ئەم خاڵانە جێبەجێ بكەن:

1-تیژڕەویی نەكردن و لێخوڕین بە خێراییەك كە كەمتر بێت لەوەی كە بە هێماكانی هاتووچۆ دیاریكراوە، چونكە تیژڕەوی دەبێتەهۆی كۆنترۆڵ‌ لە دەستدان.

2-بەهۆی كەمبونەوەی ئاست و مەودای بینین سەرچاوەی مەترسیەكان زوو نابینرێن بۆیە واچاكترە جگە لەتیژڕەوی نەكردنەكە، شۆفێران ئاستی تەركیزیان بەرز بێت و خۆیان خەریك نەكەن بە شتێكی تر جگە لە شۆفێرییەكە.

3-لەكاتی چون و سەفەر بۆ ناوچە شاخاویەكان پێویستە زنجیر لە تایەكانیان بدەن و لەناوەندی شەقامەكان دەرنەچن و نەچنە سەر شۆڵدەرەكان تەنانەت بۆ وێنەگرتنیش.

4-لەكاتی دروستبوونی شەختە و بەستەڵەك دەبێت خێراییەكان لەنێوان 30 تاكو 50 كیلۆمەتر بێت بۆ ئەوەی ئەگەر توشی مەترسیەك بون توشی برێككردنی لەناكاو نەبنەوە كە ئەمە دەبێتەهۆی هەڵخلیسكانیان.

5-واچاكترە لەحاڵەتی پێویست نەبێت سەفەری ناوچە شاخاوییەكان نەكرێت تاكو كەشەكە ئاسایی دەبێتەوە، چونكە مانەوە لەناوچەی شاخاوی و داخرانی رێگاكان لەسەریان مەسی دەخاتە سەر ژیانیان.

6-بەر لە دەرچوون و سەفەر كردن بە ئۆتۆمبێلەكان تەنانەت بۆ مەودا نزیكەكانیش پێویستە دڵنیابن لە باشی كاركردنی سیستمی پاككردنەوەی جامەكانی ئۆتۆمبێل و پێویستە لاستیكی ماسیحەكان باش بن.

7-لەكاتی بەفر بارین و تەمدا پێویستە گڵۆپی تەم دابگیرسێنن تەنانەت لەكاتی رۆژیشدا چونكە چەند گرنگە ببینیت ئەوەندەش گرنگە بینراو بیت.

زانیاریی نوێ‌ لەسەر هاتنی پاسێك لە ژنان بۆ بەشوودان ئاشكرا دەكرێت

قایمقامی سۆران دواین زانیاری لەسەر دەنگۆی هاتنی پاسێك لە ژن بۆ سنووری شارۆكەی سۆران بۆ بەشوودان ئاشكرا دەكات و هەمو هێزەكانی پۆلیس و ئاسایش بەدواداچوونیان كردووە.

ئەمڕۆ سێشەم هەشتی كانوونی دووەم، كرمانج عزەت قایمقامی سۆران بە "وێبنام
ە"ـی ڕاگەیاند، دوای بڵاو بوونەوەی دەنگۆی هاتنی پاسێك لە ژن بۆ بەشوودان لە سنوورەكە سەرجەم هێزەكانی پۆلیس و ئاسایش خرانە ئامادەباشی و دەستییان بەدواداچوون كرد.

قایمقامی سۆران گوتی، تاوەكو ئەمڕۆ بەیانی لەسەرجەم هەوڵەكانی ئەنجامدراوە هیچ شتێك لەو بابەتە نیە و لە بەدواداچوونی خۆشمان بەردەوام دەبین، هەروەها دەبێت ئەوەیش بزانین سنوورەكە شوێنێكی گەشتیارییە دروستكردنی دەنگۆ لەسەری ئەگەرە.

ئاشكرای كرد، نەداب و نەریت نەوەكو هیچ ئاكارێكی مرۆیی ئەوە قبوڵناكات كارێكی لەو شێوەیە بكرێت و ناشكرێت، چونكە كورد هەمیشە بەوەناسراوە دابوو نەریتێكی جوانی بەخۆییەوە هەیە.

لە دوو ڕۆژی ڕابردوو دەنگۆیی هاتنی پاسێك لە لە ژن بۆ سنووری سۆران بڵاو بۆتەوە گوایە بۆ بەشووداان هێنراون ئەوەیش هاووڵاتیانی ئەو سنوورەی نیگەران كردووە.

وێبنامە- پسپۆڕێكی بواری تەندروستی لەسەرخواردنی جگەری ئاژەڵ، هۆشداری دەداتە هاوڵاتیان

پسپۆڕێكی تەندروستی و گۆشت ئاماژە بەزیانەكانی خواردنی جگەری ئاژەڵ دەكات و داوا لە هاوڵاتیان دەكات لەبەر تەندروستیان دووربكەوەنەوە لەخواردنی.

د.ئەركان مەنوچەر پسپۆڕی تەندروستی و گۆشت، لەلاپەڕەی خۆی لەتۆڕی كۆمەڵایەتی فەیسبوك لەژێر ناونیشانی "خۆتان لەخواردنی جگەر بەدوور بگرن"، نوسیویەتی:" لەگەڵ ئەوەی ناتوانین بەڕەهایی بڵێین خواردنی جگەری ئاژەڵ ناتەندروستە بۆ مرۆڤ چونكە دەوڵەمەندە بە ئاسن و ڤیتامین B12 و ماددەی خۆراكی دیكە، بەڵام ئەوەی ئێستا ئێمە دەیبینین ئەگەری زۆری زیانەكانیەتی لەسودەكانی".

هەروەها ئەو پسپۆڕە لەگەڵ بڵاوكردنەوەی وێنەیەك كەڕۆژی 29-8-2017 تۆماری كردووە، لەسەری نوسیویەتی: ئەو وێنەیە، وێنەی جگەری فڕێدراوی ئەمڕۆیە و ڕۆژی ڕابردووە كەجگەری چەند سەد سەرێكی ئاژەڵ دەكات بەهۆی بوونی نەخۆشی جۆراوجۆر تیایدا خواردنیان و ڕەوانەكردنیان بۆ بازاڕ قەدەغە كراوە.

د.ئەركان مەنوچەر ئاماژەی بەوەش كردووە: جگەر بە ئامێری پاڵاوتن دادەنرێت لە لەشدا و بڕێكی زۆر لە ژەهری لەش كۆدەكاتەوە و بڕێكی زۆر لەو دەرمان و هۆرمۆنانەی ئێستا ئاژەڵ و پەلەوەری پێ بەخێو دەكرێت تیایدا كۆدەبێتەوە و مەگەر سەد لەسەد دڵنیابیتەوە لەوەی ئاژەڵێك لەماوەیەكی نزیكدا دەرمانی كیمایی پێ نەدراوە و تەمەنێكی بچوكی هەیە، ئەوكات مەترسی نیە لە خواردنی.

چیرۆکی تەواوەتی ئەو گەنجە شارەزووریە ببینە کە لە فەیسبووکەوە هاوسەرگیری لەگەڵ کچی سێ وڵاتدا کردووە

گەنجێكی كوردی دانیشتوی شارەزوور لە ڕێگەی تۆڕە كۆمەڵایەتییەكانەوە هاوسەرگیری لەگەڵ سێ كچی  میسری‌و مەغریبی‌و یەمەنیدا دەكات و لە دوانیان جیادەبێتەوەو هاوسەرێی كوردیشی هەیە و خاوەنی سێ منداڵە.

عەلی عارف ئەحمەد، دانیشتووی قەزای سەیدسادقەو ساڵی 1976 لە دایكبووە، ساڵی 1997 لەگەڵ هاوسەرە كوردەكەی پرۆسەی هاوسەرگیرییان ئەنجامداوەو خاوەنی سێ منداڵن، كە پیشەی دوكاندارەو هەم وەستایەو لە ساڵانی ڕابردووشدا یەكێك لە گۆڵپارێزە بەناوبانگەكانی هەڵەبجەو شارەزوور بووەو یاری بۆ یانەكانی ( ئاشتی، سیروان، سەیدسادق، پیشەسازی) كردووە.

عەلی لە ڕێگەی تۆڕە كۆمەڵایەتییەكانە‌وە، بەتایبەت فەیسبووك، لە ماوەی چوار ساڵی ڕابردوودا هاوسەرگیری لەگەڵ كچێكی میسری‌و كچێكی مەغریبی‌و كچێكی یەمەنیدا دەكات‌و ئەوان لەو سێ وڵاتە عەرەبییەوە دێنێتە ناوجەرگەی شارەزوور.

 https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=950950101771315&id=1411743405755789&_rdr

Monday, 7 January 2019

سبەی بەفر لەناو شارەكان دەبارێت بزانه‌ هه‌ولێر و دهۆكیش ده‌گرێته‌وه‌؟

بەڕێوەبەرایەتی گشتی كەشناسی و بوومەلەرزەزانی هەرێمی كوردستان ئاشكرای دەكات سبەی چوارشەم بەفر لەناو سەنتەری شارەكان دەبارێت و كەشوهەوا سارد دەبێت.

ئەمڕۆ سێشەم هەشتی كانوونی دووەم، بەڕێوەبەرایەتیی گشتیی كەشناسی و بوومەلەرزەزانیی هەرێمی كوردستان ئاشكرای كردووە، ئەمڕۆ لە سەرجەم پارێزگاكانی هەرێمی كوردستان ئاسمان نیمچەهەور و سارد دەبێت، ئەگەری بارانبارین تەنیا لە دهۆك هەیە.

كەشناسی ئاماژەی داوە، سبەی چوارشەم لە سەرجەم پارێزگاكانی هەرێمی كوردستان ئاسمان هەوری تەواو دەبێت، لە هەولێر باران دەبارێت و لە ناوچە شاخاوییەكانیشدا بەفر دەبارێت، لە سلێمانی و دهۆكیش بەفر و باران دەبارێت.

كەشناسی هەرێمی كوردستان هۆشداریشی داوە بۆ هاووڵاتییان ئاگادار بن ئەمشەو بارستە هەوایەكی ساردی جەمسەری ڕوو دەكاتە سەر هەرێمی كوردستان، جگە لەناوچە شاخاوییەكان، لە سەنتەری پارێزگای سلێمانی و دهۆكیش بەفر دەبارێت، هەروەها زۆرترین ڕێژەی بەفربارینیش لە سنووری ناوچە شاخاوییەكانی پارێزگای دهۆك دەبێت.

بەشێكی فەرمانبەران-ی هەرێم دەگرێتەوە ... 100 مووچە دەدرێت شۆۆک

بانكی ڕەشید گۆڕانكاری لە پڕۆژەی پێدانی 100 مووچە بە فەرمانبەران بۆ كڕینی یەكەی نیشتەجێبوون دەكات.

بانكی ڕەشید-ی حكومەتی عیراق لە بەیاننامەیەكدا ئاماژەی بەوەكردووە، ئەنجومەنی كارگێڕی بانكەكە بڕیاری داوە بە گۆڕانكاری لە ڕێنماییەكانی پێشووی تایبەت بە قەرزی نیشتەجێبوون، كە دەدرێت بە فەرمانبەرانی دەوڵەت.

ڕاشیگەیاندووە، بەپێی گۆڕانكارییەكە، ئەو فەرمانبەرانەی قەرزی نیشتەجێبوونیان بە بڕی 100 مووچەی بنەڕەتی لە ڕابردوودا پێدراوە لەڕێگەی پێشكەشكردنی “ڕەهن”ێكەوە، ئەگەر تەنها بڕی 20 ملیۆن دیناریان لەلا مابێت ئەوا لە ڕەهنەكە خۆش دەبن.

ئاشكراشی كردووە، لە بری ئەو ڕەهنە فەرمانبەرەكە دەتوانێت كەفیلی دووەم، كە فەرمانبەر بێت پێشكەشی بكات و لەگەڵ ئەوەشدا ئەگەر پێویستی كرد كۆمپیالەیەك پێشكەش بكات.

جەختیشی كردۆتەوە، ئەو فەرمانبەرانی مانگانە یان پێشتر زۆربەی قەرزەكەیان داوەتەوە و تەنها 20 ملیۆن دیناریان لەلا ماوە دەتوانن ڕەنەكە هەڵبوەشێننەوە.

بانكی ڕەشید لە ساڵانی ڕابردوودا بڕی 100 مووچەی بنەڕەتی دەدا بە فەرمانبەران بۆ كڕینی یەكەی نیشتەجێبوون و مانگانە بە قیست پارەكەیان دەگەڕاندەوە بۆ بانكەكە ، كە سەرەڕای فەرمانبەرانی كورد لە ناوچە دابڕێنراوەكان، بەشێكی فەرمانبەرانی هەرێم، كە میلاكیان لەسەر حكومەتی عیراقە وەك (پاسەوانی سنور و ڕەگەزنامە و پاسپۆرت و باری شارستانی و كارتی نیشتمانی و كۆمسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەكان و لیواكانی پێشمەرگە لە سەرۆكایەتی كۆمار) وەرگرتنی ئەو قەرزە دەیانگرێتەوە.

جگه‌ له‌ مووچه‌ی مامۆستایان.. مووچه‌ به‌مانه‌ش ده‌درێ مژده‌یه‌كی خۆش.. تاگیان بكه‌

بڕیارە سبەی سێشەم هەشتی كانوونی دووەم، مووچەی وەزارەتی پەروەردەی حكوومەتی هەرێمی كوردستان دابەش بكرێ و لەگەڵ ئەوەیشدا مووچەی مامۆستایانی گرێبەست دابەش دەكرێ‌.

ئەمڕۆ دووشەم حەوتی كانوونی دووەم، نەبیل حەمەساڵح لێپرسراوی ڕاگەیاندنی بەرێوەبەرایەتی پەروەردەی شارەزوور بە "وێبنام
ە"ی ڕاگەیاند، بڕیارە سبەی سێشەم مووچەی وەزارەتی پەروەردە دابەش بكرێت.

ڕوونیشی كردەوە كە ئاگادار كراونەتەوە لە پاڵ مووچەی پەروەردە مووچەی مامۆستایانی گرێبەستیش دابەش بكرێ‌ كە لە 30ی ئەیلوولەوە گرێبەستەكانیان بۆ نوێ‌ كراوەتەوە.

بەرپرسەكەی پەروەردەی شارەزوور دووپاتی كردەوە كە لە چەند ساڵی ڕابردوو مووچەی مامۆستایانی گرێبەست لەو مانگەدا دوا دەكەوت، بەڵام ئەمساڵ مووچەكەیان لەگەڵ مووچەی مامۆستایانی هەمیشەی پێدەدرێ.

نەبیل حەمەساڵح باسی لەوە كرد كە بەهۆی تاقیكردنەوەكان بڕیاردراوە مووچەكان بۆ قوتابخانەكان بنێردرێن و پێویست ناكات بۆ وەرگرتنی مووچە مامۆستایان بێنە بەرێوەبەرایەتی پەروەردە.

وەزارەتی دارایی و ئابووری حكوومەتی هەرێمی كوردستان لە دوێنوە دەستی كردووە بە دابەشكردنی مووچەی مانگی 10ی ساڵی 2018 و بەپێی خشتەیەكیش تا كۆتایی ئەم مانگە دابەشكردنەكە بەردەوام دەبێ‌.

كار بۆپێدانی موچه‌ی مانگه‌كانی 11 و 12 به‌یه‌كه‌وه‌ ده‌كرێت

وه‌زاره‌تى دارایى و ئابوورى هه‌رێم داوا له‌ گه‌نجیینه‌كان ده‌كات ره‌سیدى كۆتایى حیسابى مووچه‌ى فه‌رمانبه‌ران به‌زووترین كات ره‌وانه‌ى وه‌زاره‌تى دارایى بكه‌ن به‌مه‌به‌ستى وردبینیكردنى له‌شێوازى خه‌رجكردنى مووچه‌ى ساڵى 2018.
ئه‌مڕۆ دووشه‌ممه‌ سه‌رچاوه‌یه‌ك  له‌ گه‌نجینه‌كانى هه‌رێم به‌وێبنامە
ی راگه‌یاند: وه‌زاره‌تى دارایى  به‌ فه‌رمانێك سه‌رجه‌م گه‌نجیینه‌كانى هه‌رێم، جگه‌ له‌ گه‌نجینه‌ى 2ى سلێمانى و كۆیه‌ و ئامێدى، ئاگاداركردۆته‌وه‌ كه‌ حیسابى كۆتایى مووچه‌ى فه‌رمانبه‌ران كه‌ تاوه‌كو كۆتایی مانگی 12ی 2018، دابه‌شكراوه‌ بۆ وه‌زاره‌تى دارایى بنێرن.
 ئاماژه‌ى به‌وه‌شكرد: داواكردنى حیسابى مووچه‌ به‌ مه‌به‌ستى وردبینیكردن له‌ شێوازى مووچه‌ى فه‌رمانبه‌رانه‌ له‌ ساڵى 2018.
له‌باره‌ى هه‌ردوو مووچه‌ى مانگه‌كانى 11و 12ى ساڵى رابردوو، چه‌ند ده‌زگایه‌كی راگه‌یاندن بڵاویان كردۆته‌وه‌ : رێكارەکانی پێدانى مووچه‌ى 11 و 12ى ساڵى رابردوو له‌ وه‌زاره‌تى دارایى تەواوبووە و بڕیاری خەرجکردنی دراوە.

له‌كاتی به‌نزین كڕین ئه‌م هه‌ڵه‌یه‌ ئه‌نجام مه‌ده‌


یه‌كێك له‌و هه‌ڵانه‌ی شۆفێران له‌كاتی تێكردنی به‌نزینی ئۆتۆمبێله‌كانیان ئه‌نجامیده‌ده‌ن، پڕكردنی تانكییه‌كه‌یه‌ به‌ته‌واوه‌تی ته‌نانه‌ت پاش هه‌ستانه‌وه‌ی ده‌سكی به‌نزینه‌كه‌.
به‌نزین شله‌یه‌كی تایبه‌تییه‌و زوو ده‌بێت به‌هه‌ڵم، به‌تایبه‌تی له‌كه‌شی گه‌رمدا، كۆمپانیاكانی ئۆتۆمبێلیش سیستمێكی تایبه‌تییان له‌تانكی به‌نزینه‌كانی ئۆتۆمبێله‌كانی خۆیان جێگیركردووه‌، كه‌ ئاگادارت ده‌كاته‌وه‌ له‌وه‌ی پێویسته‌ به‌شێك له‌تانكییه‌كه‌ بۆ هه‌ڵمی به‌نزینه‌كه‌ بهێڵیته‌وه‌.
ئه‌و سیستمه‌ به‌ناوی (EVAP) ناوده‌برێت، كۆمپانیاكان به‌ هه‌ژماركردنی قه‌باره‌ی ته‌نكیی به‌نزینی ئۆتۆمبێله‌كان به‌شێك له‌ته‌نكییه‌كه‌ ده‌هێڵنه‌وه‌، تا ئه‌و به‌نزینه‌ی بوه‌ به‌هه‌ڵم به‌زایه‌ نه‌چێت‌و سودی لێ ببینرێت.
به‌پێچه‌وانه‌وه‌ تێكردنی به‌نزین پاش چه‌ند جارێك له‌هه‌ستانه‌وه‌ی ده‌سكی به‌نزینه‌كه‌، زیان به‌سیستمی (EVAP) ده‌گه‌یه‌نێت‌و بۆ ماوه‌یه‌كیش (تا ئه‌و كاته‌ی به‌شی سیستمه‌كه‌ له‌تانكییه‌كه‌ خاڵی ده‌بێته‌وه‌) مه‌ترسییه‌كانی ته‌قینی تانكییه‌كه‌و سوتانی ئۆتۆمبێله‌كه‌ ئه‌گه‌رێكی كراوه‌یه‌.
هه‌روه‌ك ئه‌وه‌ی ده‌یبینین ڕۆژانه‌ ئۆتۆمبێل له‌هه‌رێمی كوردستان گڕ ده‌گرن‌و به‌دڵنیاییشه‌وه‌، به‌شێك له‌هۆكاری گڕگرتنی ئه‌و ئۆتۆمبێلانه‌، ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ ئه‌و هه‌ڵه‌یه‌ی باسمان كرد.

له‌ كاتی بوومه‌له‌رزه‌كه‌ی دوێنێ كۆمسای خه‌ریكی ئه‌م كاره‌ بووه‌

له‌و كاته‌ی دوێنێ بوومه‌له‌رزه‌ له‌ چه‌ند ناوچه‌یه‌كی كوردستان ڕووی دا، كۆمسای گۆرانیبێژ خه‌ریكی سناپكردن بووه‌، بۆیه‌ ڤیدیۆیه‌كی ئه‌و چركه‌ساته‌ی خۆی بڵاو كرده‌وه‌.

كۆمسای گۆرانیبێژی دیاری ڕۆژهه‌ڵاتی كوردستان، له‌ كاتی بوومه‌له‌رزه‌كه‌ی دوێنێدا خه‌ریكی ڤیدیۆكردن له‌ سناپ و گۆرانیگوتن بووه‌، به‌ڵام به‌ بوومه‌له‌رزه‌كه‌ له‌ ڤیدیۆكه‌ی ده‌وه‌ستێت و ترس به‌ چاوه‌كانییه‌وه‌ دیار ده‌بێت، به‌ڵام دواتر ڤیدیۆكه‌ی له‌ هه‌ژماره‌كه‌ی خۆی له‌ تۆڕی كۆمه‌ڵایه‌تیی ئینستاگرام و سناپچات بڵاو كردووه‌ته‌وه‌.

كۆمسای له‌سه‌ر ڤیدیۆكه‌ی نووسیویه‌تی: بوومه‌له‌رزه‌ی سلێمانی له‌ كاتی سناپ. ئه‌مه‌ش مانای وایه‌ له‌و كاته‌دا له‌ سلێمانی بووه‌ و زۆر به‌ ئاشكرا هه‌ستی به‌ بوومه‌له‌رزه‌كه‌ كردووه‌ و له‌ ڤیدیۆكه‌شدا به‌ ته‌واوی ده‌رده‌كه‌وێت.

دوێنێ یه‌كشه‌م شه‌شی كانوونی دووه‌م، سه‌عات چوار و 42 خوله‌ك له‌ پارێزگای سلێمانی، هه‌ولێر، كه‌ركووك و چه‌ند ناوچه‌یه‌كی جیاوازی عێراق بوومه‌له‌رزه‌یه‌ك به‌ پێوه‌ری ڕێخته‌ری "5.7" ڕووی دا، له‌باره‌ی زیانه‌كانیش هیچ ئاشكرا نه‌كراوه‌.

كۆمسای خه‌ڵكی ڕۆژهه‌ڵاتی كوردستانه‌، یه‌كێك بوو له‌ به‌شدارانی به‌رنامه‌ی "خۆشترین ده‌نگ"ی كه‌ناڵی ئێن ئار تی دوو، خاوه‌نی دوو ئه‌لبوومی گۆرانییه‌ و له‌ تۆڕه‌ كۆمه‌ڵایه‌تییه‌كان به‌ باربی كوردستان ناسراوه‌.

Sunday, 6 January 2019

ئەمشەو کەشوهەوا بەمشێوەیە دەبێ.. ئامادەکاریتان کردووە؟

له‌مشه‌وه‌وه‌ گۆڕانكاریی به‌رچاو به‌سه‌ر ره‌وشی كه‌شوهه‌وای سنووری شارۆكه‌ی پێنجوێن دێت و كه‌شناسی ناوچه‌كه‌ش رای ده‌گه‌یه‌نێت، پله‌كانی گه‌رما بۆ ڕاده‌ی به‌ستن نزم ده‌بێته‌وه‌.

به‌هادین حه‌سه‌ن لێپرسراوی به‌شی كه‌شناسی پێنجوێن به‌ "وێبنام
ه‌"ی راگه‌یاند، "له‌م شه‌وه‌وه‌ كه‌ ده‌كاته‌ شه‌شی كانوونی دووه‌م، گۆڕانكاریی به‌رچاوی به‌سه‌ر ره‌وشی كه‌شوهه‌وای سنووری شارۆكه‌ی پێنجوێن و ده‌وروبه‌ریدا هاتووه‌".

زیاتر گوتی، " ئه‌و ماوه‌یه‌ باران و به‌فرێكی زۆر ده‌بارێت، كه‌ كه‌مێك له‌ته‌رزه‌ سوكتره‌ و ورده‌ ورده‌ پله‌كانی گه‌رما بۆ نزیكه‌ی "-10" پله‌ی ژێر سفری سه‌دی داده‌به‌زێت، به‌وه‌ش كه‌شێكی یه‌كجار سارد رووده‌كاته‌ سنووری پێنجوێن".

ئاماژه‌ی به‌وه‌یش كرد، "هه‌تا "- 5" پله‌ی ژێر سفری سه‌دی ته‌نیا بۆری ده‌وری ته‌نكی ئاوی سه‌ربانی ماڵان ده‌یبه‌ستێت و پێویسته‌ هاووڵاتییان به‌باشی ئاماده‌كاری بكه‌ن و خۆیان له‌دیارده‌ی به‌ستنی ئاوی ماڵه‌كانیان بپارێزن تا بێ ئاو نه‌بن".

"كۆی گشتی باران بارینی ئه‌مساڵ 808 میلیمه‌تره‌ و بارانی پار ساڵیش 271 میلمه‌تربووه‌، رێژه‌یه‌كی زۆر ئاوی باران زیادی كردووه‌ و كۆی گشتی به‌فری ئه‌مساڵیش بریتی بووه‌ له‌ 11.5 سانتیمه‌تر، له‌كاتێكدا پار ئه‌م كاتانه‌، ته‌نیا سێ ساتیمه‌تر به‌فر باری بوو، به‌هادین حه‌سه‌ن وای گوت.

هاوكات به‌گوێره‌ی راگه‌یاندراوێكی پۆلیسی هاتوچۆی پێنجوێن، كه‌ وێنه‌یه‌كی دراوه‌ته‌ "وشه‌" تێیدا هاتووه‌، پێویسته‌ له‌كاته‌كانی به‌یانیاندا شۆفێران تا بۆیان ده‌كرێت، ئه‌گه‌ر زۆر پێویست نه‌بێت ئۆتۆمبێل لێ نه‌خوڕن، هه‌روه‌ها ئه‌و ئۆتۆمبێلانه‌ی هاتوچۆی ده‌ره‌وه‌ی پێنجوێنیش ده‌كه‌ن، ده‌بێت زنجیر له‌تایه‌ ببه‌ستن یان ئۆتۆمبێلی ده‌بڵ ئه‌كسلیان پێبێت، ئه‌مه‌یش بۆ دووربوون له‌هه‌ر مه‌ترسی و رووداوێكی نه‌خوازراوی هاتوچۆ".

شارۆكه‌ی پێنجوێن، هه‌زار و 117 مه‌تر له‌ئاستی رووی ده‌ریاوه‌ به‌رزه‌ و به‌هۆی هه‌ڵكه‌وته‌ی سنووره‌كه‌وه‌، ساڵانه‌ له‌وه‌رزی زستاندا به‌فر و بارانێكی زۆر ده‌بارێت و ئاسته‌نگی زۆر بۆ ژیانی هاووڵاتییان و هاتوچۆی شۆفێران دروست ده‌كات.

بەم تێکەڵەیە، کلۆری ددانەکانت چارەسەر بکە

کلۆری ددان یەکێکە لە نەخۆشیه باوەکانی ناو دەم، ئازار و ئێشی زۆری لێ دروست ده‌بێ و مرۆڤ به‌ ته‌واوی ناڕه‌حه‌ت و نیگه‌ران ده‌كات، هۆکاری کلۆربوونی ددانەکان ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆ کارلێکی به‌كتریای نێو ده‌م له‌گه‌ڵ كاربۆهیدراتی ناو خۆراك، کە ده‌بێته‌ هۆی ئه‌وه‌ی مینای ددان تێك بچێت و مرۆڤ تووشی كێشه‌ی كلۆربوونی ددان ببێت، لێرەدا تێکەڵەیەکی سروشتی کاریگەر بۆ چارەسەرکردنی کلۆریی ددانەکان دەخەینە ڕوو.

پێكهاته‌ی گیراوه‌كه‌:
-چاره‌كە كه‌وچكێك زه‌رده‌ چه‌وە.
-چاره‌كە كه‌وچكێك هاڕاوه‌ی گوێز هندی.
-نیو كه‌وچك خوێ.
-نیو كه‌وچك دارچینی.

سەرەتا هەموو کەرەستەکان بە باشی تێکەڵ بکە، پاشان لەسەر ئەو ددانانەی دابنێ كه‌ تووشی كلۆربوون بووه‌ و لێی بگه‌ڕێ تا پێنج خوله‌ك له‌سه‌ر ددانەکە بمێنێته‌وه‌، پاشان به‌ فڵچه‌ی ددان و  گیراوه‌کە ددانەکانت بشۆ ،  بۆ ئەنجامی باشتر ڕۆژانە جارێك تێکەڵەکە دوبارە بکەرەوە.

بومه‌له‌رزه‌یه‌كی به‌هێز ڕوویدا

ئێواره‌ی رۆژی یه‌كشه‌ممه‌ 6ی کانونی دووەمی 2019، بومه‌له‌رزه‌یه‌كی به‌هێز دورگه‌یه‌كی ئیندۆنیسیای هه‌ژاند.

ناوه‌ندی روپێویی جیۆلۆجی ئه‌مریكا بڵاویكرده‌وه‌ كه‌ گوڕی بومه‌له‌رزه‌كه‌ 6.6 پله‌ بووه‌ به‌ پێوه‌ری رێخته‌ر و به‌ قوڵایی 60 كیلۆمه‌تر له‌ دووریی 151 كیلۆمه‌تری دیكه‌ له‌ دورگه‌كانی مالۆكۆ-ی ئیندۆنیسیای داوه‌.

بومه‌له‌رزه‌كه‌ به‌دیاریكراوی له‌ باكوری خۆرئاوای شاری تۆبیلۆ-ی دورگه‌كانی مالۆكۆ-ی داوه‌ و هێشتا لایه‌نه‌ په‌یوه‌ندیداره‌كانی ئیندۆنیسیا هیچ زانیارییه‌كیان له‌سه‌ر زیانه‌ گیانی و ماڵییه‌كانی ئه‌و روداوه‌ بڵاونه‌كردوه‌ته‌وه‌.

له‌ مانگی رابرودشدا شه‌پۆلێكی تسۆنامی له‌ گه‌روی سۆندا-ی ئیندۆنیسیای دا كه‌ ده‌كه‌وێته‌ نێوان هه‌ردوو دورگه‌ی سۆمه‌تره‌ و جاوه‌، شۆپه‌كه‌ به‌هۆی رودانی بومه‌له‌رزه‌یه‌كه‌وه‌ بوو و به‌ هه‌ردوو روداوه‌كه‌ 429 كه‌س گیانیانله‌ده‌ستدا و هه‌زار و 144ی دیكه‌ش برینداربوون.

ئیندۆنیسیا ده‌كه‌وێته‌سه‌ر هێڵێك كه‌ به‌ "پشتێنه‌ی ئاگر" ناسراوه‌، ئه‌وه‌ش هێڵێكی چه‌ماوه‌یه‌ كه‌ به‌ده‌وری زه‌ریای هێمندا هه‌یه‌ و هه‌میشه‌ ئه‌گه‌ری بومه‌له‌رزه‌ و گڕكانی لێده‌كرێت.

بوومەلەرزەیەكی بەهێز هەرێمی كوردستانی هەژاند

لە كاتژمێر 4 و 42 خولەكی ئێوارەی ئەمڕۆ بوومەلەرزەیەكی بەهێز شاری سلێمانی و زۆربەی ناوچەكانی هەرێمی كرودستانی هەژاند.

پەیامنێری (وێبنام) لە سلێمانی ڕایگەیاند، كە بومەلەرزەزەكە زۆر بەهێز بووە و هاولاتیان لە ماڵ و دوكانەكان هاتونەتە دەرەوە.

بەپێی زانیارییەكانی (وێبنامە) بوومەلەرزەكە شاری سلێمانی و كەركوك و ئیدارەی گەرمیانی گرتۆتەوە و هەروەها شاری ورمێ‌ لە ڕۆژهەلاتی كوردستان و شاری بەغدا-ی پایتەختی عیراق-یشی گرتۆتەوە.

پەیامنێری (وێبنامە
) لە شارەزوور ڕایگەیاند، کاتژمێر 4:43 خولەک بوومەلەرزەیەک لە سنوری شارەزوور و سەیدسادق و پێنجوێن و دەربەندیخان و قەزای کەلار دەدات و هاوڵاتیانیش بە ئاشکرا هەستیان پێکرد.

هەر بەپێی زانیارییەكان، گوڕی بوومەلەرزەكە 5.8 پلە بووە بە پێوەری ڕێختەر و لە ناوچەی مەندەلی داوە لە باشووری كوردستان.

سۆڤین و زانست ئاشت بوونه‌وه‌ و یه‌كه‌م وێنه‌یان پێكه‌وه‌ دانایه‌وه‌

دوای ماوه‌یه‌ك دابڕان له‌ یه‌كتر و بڵاونه‌كردنه‌وه‌ی هیچ وێنه‌یه‌ك پێكه‌وه‌، سۆڤین و زانست گه‌ڕانه‌وه‌ لای یه‌كتر و حاشایان له‌ هه‌ر ناكۆكییه‌كی نێوانیان كرد.

چه‌ند مانگێك به‌ر له‌ ئێسته‌، سۆڤین و زانست ئه‌و دوو هاوسه‌ره‌ی له‌ تۆڕه‌ كۆمه‌ڵایه‌تییه‌كان به‌ وێنه‌ و ڤیدیۆ ڕۆمانسییه‌كانیان ناویان ده‌ركردبوو، به‌هۆی كێشه‌یه‌كه‌وه‌ ناكۆكیی كه‌وته‌ نێوانیان و ده‌نگۆی ئه‌وه‌ بڵاو بووه‌وه‌ كه‌ له‌ یه‌كتر جیا بوونه‌ته‌وه‌.

هه‌رچه‌نده‌ سۆڤین و زانستیش ده‌یان جار باسیان له‌وه‌ كرد كه‌ جیا نه‌بوونه‌ته‌وه‌ و هیچ كێشه‌یه‌ك له‌ نێوانیان نییه‌، به‌ڵام به‌هۆی ئه‌وه‌ی هیچ ده‌ركه‌وتنێكیان به‌ یه‌كه‌وه‌ نه‌بوو، لای هه‌وادارانیان وا بڵاو كرایه‌وه‌ كه‌ له‌ یه‌كتر جیا بوونه‌ته‌وه‌، به‌هۆی ئه‌وه‌ی زانست ناپاكیی به‌رانبه‌ر سۆڤین كردووه‌.

دوای ئه‌و هه‌موو كاته‌، جارێكی تر سۆڤین وێنه‌ی له‌گه‌ڵ زانست له‌ پرۆفایلی هه‌ژماره‌ تایبه‌تییه‌كه‌ی له‌ ئینستاگرام دانا، ئه‌مه‌ش ده‌نگدانه‌وه‌یه‌كی زۆری دروست كرد.

سۆڤین ئه‌م وێنه‌یه‌ی له‌گه‌ڵ زانست‌ به‌ هه‌مان ئه‌و جله‌وه‌ گرتووه‌ كه‌ له‌ دوا پۆستیدا پۆشیویه‌تی و له‌ گه‌ڕه‌كی باشیكتاشی شاری ئیستانبوڵی توركیایه‌، بۆیه‌ ئاشكرا بووه‌ كه‌ له‌گه‌ڵ هاوسه‌ره‌كه‌ی ئاشت بوونه‌ته‌وه‌ و له‌ گه‌شتدان.

كێ ئەندازیاری مزگەوتی مەككەو مەدینەی پیرۆزە ؟؟

هیچ رۆژێك ئەو پرسیارەت لە خۆت كردووە ؟ 
ئایا ئەو ئەندازیارە كێیە كە دیزاینی مزگەوتی مەككەو مەدینەی پیرۆزی كردووە ؟؟ 
ئایا پرسیارت كردووە كێ ئەم دیزاینە جوان و سەرنج راكێشەی كردووە كە رەنگی سپی زاڵ بێت بەسەر دیمەنی مزگەوتەكەو دیزاینەكە ئاوا سەرنج راكێش و جوان بێت.
ئەو ئەندازیارەی ئەم دیزاینەی كردووە لەلای زۆربەی موسڵمانان نەناسراوەو كەمتر حەزی بە دەركەوتن كردووە، ئەم ئەندازیارە ناوی (د. موحەمەد كەمال ئیسماعیل) ە. 
چەند لایەنێك لە ژیانی :
ناو : موحەمەد كەمال ئیسماعیل، بە ڕەگەز میسرییە.
ناوبراو لە ساڵی (1908) لەشاری (مێت غومەر) ی پارێزگای دەقهەلییەی میسر لەدایك بووە، دواتر چوونەتە شاری ئیسكەندەرییەو لەوێ‌ چۆتە زانكۆی (فوئادی یەكەم) و ئەندازیاری خوێندووە، لە ئەندازیاری بیناسازی مزگەوتەكانی میسر زۆر شارەزا بووە، پاشان چۆتە ئەوروپاو بڕوانامەی دكتۆرای لە ئەندازیاری بەدەستهێناوە، سەرەنجام لەشاری قاهیرەو لەتەمەنی (99) ساڵی و لەساڵی (2008) كۆچی دوایی كردووە. 

یەكەم ئەندازیارە كە سەرپەرشتی دیزایین كردن و فراوان كردنی مزگەوتی مەككەی پیرۆزی كردبێت كە لەماوەی (14) سەدەی رابردوو بە باشترین و جوانترین شێوە ئەنجامدراوە.
ئەم كارەی بێ بەرامبەر كردووە، واتا دیزایین كردن و سەرپەرشتی كردنی كارەكەی بە خۆڕایی كردووەو كاتێك گروپی كۆمپانیای بن لادن و حكومەتی سعودییە ملیۆنەها ریالیان خستە بەردەستی.
ئەندازیار موحەمەد ووتی : پارە لە كارێك وەربگرم كە بۆ مزگەوتی مەككەی پیرۆزی بكەم، دواتر بە چ ڕووێك سەیری خوای گەورە بكەم.
هاوسەردەمی هەموو پاشاكانی حكومەتی سعودییە بووە، واتا لەسەردەمی مەلیك عەبدولعەزیز تا سەردەمی سەلـمان پاشا.
لەكارەكانی دیزایین و سەرپەرشتی زۆر ووردبین بوو و بەهیچ شێوەیەك موجامەلەی كەسی نەدەكرد، هەتا خودی پاشاكانی سعودییە تێكەڵاوی كارەكانی نەدەبوون و رێزێكی زۆریان لێدەگرت.
لە تەمەنی (44) ساڵی ژیانی هاوسەرگیری پێكهێناوە و تەنها یەك كوڕی هەبووە، دواتر خێزانەكەی جێی هێشتووەو بەتەنیا ماوەتەوەو خۆی تەرخان كردوە بۆ خوا پەرستی.
تەمەنی لە (100) ساڵ تێپەڕی و كۆچی دوایی كردو هەموو ژیانی تەرخان كردبوو بۆ خزمەتكردنی مزگەوتی مەككەی پیرۆزو مزگەوتی پێغەمبەرمان (درودی خوای لەسەربێت) لە شاری مەدینە. 
كەسایەتیەكەی بەجۆرێك بوو كە دووربوو لەخۆ دەرخستن و زۆر بەكەمی لە راگەیاندنەكان دەردەكەوت.
ئەم پیاوە بەڕێزە چیرۆكێكی سەیری لەگەڵ مەڕمەڕی مزگەوتەكە هەیە، چونكە ئەندازیارەكە دەیوویست مەڕمەرێكی سپی لە زەوی مزگەوتەكە بدات بۆ ئەوەی ئەم گەرمییە بمژێت و ئەو جۆرە مەڕمەرەش لە چیایەك هەبوو كە لە چیاكانی یۆنان هەبووە.
چیڕۆكی كڕینی مەڕمەڕی مزگەوتی مەككەو مەدینەی پیرۆز :
ئەندازیار موحەمەد بۆ هێنانی ئەم مەڕمەڕە رووی لە یۆنان كرد بۆ ئەی مەڕمەڕەكە بهێنێت و گرێبەستی لەگەڵ كۆمپانیایەكی تایبەت كرد بۆ ئەوەی مەڕمەڕەكە بهێنێتە سعودییە. 
كاتێك دەگەڕێتەوە مەڕمەرەكە لە زەوی مزگەوت دەدات، بەڵام دوای (15) ساڵ بەرپرسانی وڵاتی سعودییە داوا لە ئەندازیار موحەمەد دەكەن كە جارێكی دیكە مزگەوتی مەككەی پیرۆز فراوانتر بكەن و پێویستە هەمان مەڕمەڕ بۆ ئەم مەبەستە بەكار بهێنێت. 
ئەندازیار موحەمەد دەڵێت : كاتێك ئەو داوایەم لێكرا، چونكە ئەو جۆرە مەڕمەڕە تەنها لە شوێنێكی چیای یۆنان هەیەو رێژەیەكی زۆر كەم بووەو لەوانەیە نەمابێت. 
ئەندازیار موحەمەد دەڵێت : جارێكی دیكە گەشتم كرد بۆ یۆنان بۆ ئەوەی هەمان مەڕمەڕ بهێنم و چوومە كۆمپانیایەكە پێشوو كە مەڕمەرەكەم لێ كڕی بوون و داوای هەندێكی دیكەم كرد. 
بەڵام لە كۆمپانیا پێیان ووتم : ئەم جۆرە مەڕمەڕە نەماوەو دوای تۆ كەسێكی تر كڕیوویەتی و لەئێستاشدا ئەم مەڕمەڕە دەست ناكەوێت.
ئەندازیار موحەمەد دەڵێت: بەم قسانە دڵم زۆر تەنگ بوو قاوەكەشم نەخواردەوەو كۆمپانیام جێهێشت و پلیتی فرۆكەم وەرگرت بۆ ئەوەی بگەڕێمەوە سعودییە، بەڵام پێش ئەوەی لە كۆمپانیا بێمە دەرەوە چوومە لای سكرتێرەكەو و پێم ووت : كێ بڕە مەڕمەرەكەی دیكەی كڕی. 
سكرتێرەكەش ووتی : ئەم بابەتە ساڵانێكی زۆری بەسەر رۆیشتووەو ئەستەمە بتوانین ئەو كەسە بدۆزینەوە كە مەڕمەرەكەی دیكەی كڕیووە. 
منیش ووتم : من رۆژێكی دیكە لە یۆنان دەمێنمەوەو ئەگەر هەر زانیارییەكتان دەست كەوت ئەمە ژمارەی تەلەفۆنی هوتێلەكەمە، بەخەمباری كۆمپانیام بەجێهێشت.
دوای ئەوەی كۆمپانیام جێهێشت لە خۆم پرسی بۆچی دەتەوێ بزانی كێ كڕیوویەتی ؟ بەڵام نەمدەزانی بۆچی ئەم كارە دەكەم، بەڵام ئومێدێكم لە دڵدا هەبوو. 
ئەندازیار موحەمەد دەڵێت : بۆ بەیانی بە چەند كاتژمێرێك پێش ئەوەی گەشت بكەم، لە كۆمپانیا تەلەفۆنیان بۆ كردم و ووتیان وەرە كۆمپانیا، چونكە ناونیشانی ئەو كەسەمان دۆزییەوە كە مەڕمەڕەكەی كڕیووە. 
منیش رووم كردە كۆمپانیاو لە رێگەش بەخۆم دەگووت باشە چی لە ناونیشانی ئەو كەسە بكەم كە مەڕمەڕەكەی كڕیووە. 
كاتێك چوومە كۆمپانیاو ناونیشانی ئەو كەسەیان پێدام كە مەڕمەڕەكەی كڕیووە، سەرم سوڕما كە بینیم ئەو كەسەی مەڕمەڕەكەی كڕیووە هاوڵاتیەكی سعودییە.
راستەوخۆ رووم لە فرۆكەخانە كردو گەڕامەوە سعودییەو رووم لەو كۆمپانیایە كرد كە مەڕمەڕەكەی كڕیووەو چوومە لای خاوەنی كۆمپانیایەكەو پێم ووت : ئەو مەڕمەڕەی لە یۆنان كڕیتان چیتان لێكردووە. 
ئەویش ووتی : بەراستی نازانم، بەڵام با تەلەفۆن بۆ كۆگا بكەم بۆ ئەوەی بزانم ئەم مەڕمەڕە یۆنانیەیان چی لێكردووە. 
لە كۆگا ووتیان : تەواوی ئەو مەڕمەڕەی چەند ساڵێك پێش ئێستا لە یۆنان كڕیوومانە وا لە كۆگا ماوەو دەستی لێنەدراوە.
ئەندازیار موحەمەد دەڵێت: كاتێك گوێم لەم قسەیە بوو وەك منداڵ دەستم بە گریان كردو خاوەنی كۆمپانیایەكە ووتی : بۆ چی دەگری. 
منیش تەواوی چیرۆكەكەم بۆ گێڕایەوە و پێم ووت : ئەوە چەكێكی پارە چەندت دەوێ بینووسەو ئەو مەڕمەڕەمان پێبدە بۆ ئەوەی لە زەوی مزگەوتی مەككەو مزگەوتی پێغەمبەر (درودی خوای لەسەربێت) لەمەدینە بیدەین.
خاوەنی كۆمپانیایەكە ووتی : وەلڵاهی شتێك بۆ مزگەوتی مەككەی پیرۆزو مزگەوتی پێغەمبەرمان (درودی خوای لەسەر بێت) بێت یەك درهەمی لەسەر وەرناگرم. 
چونكە ئەم كارە لە خۆڕا نییە، بەڵكو خوای گەورە ئەمەی لە بیر بردوومەتەوەو وای لێكردم بیكڕم بۆ ئەوەی ئەو رۆژە بێت بۆ ئەوەی جارێكی دیكە لە فراوان كردنی ئەو مزگەوتە بەكاربێتەوە.

گه‌وره‌ترین سوپاى جیهان ده‌خرێته‌ ئه‌وپه‌ڕى ئاماده‌باشییه‌وه‌ـ وێبنامە

سه‌رۆكى وڵاتى چین فه‌رمان
ى به‌ سوپاكه‌ى دا، ئاماده‌كاریی سه‌ربازیی ته‌واو بكه‌ن و ده‌ستپێكێكی نوێ بۆ پێشخستنى سوپا، ده‌ست پێبكه‌ن.

شی جین بینگ، سه‌رۆكى چین، له‌ كۆبوونه‌وه‌یه‌كیدا له‌گه‌ڵ لیژنه‌ى سه‌ربازیی ناوه‌ندیی، له‌ په‌كینی پایته‌خت، ڕای گه‌یاند: "جیهان گۆڕانكارى به‌خۆیه‌وه‌ ده‌بینێت، كه‌ له‌ماوه‌ى سه‌ده‌یه‌كدا هاوشێوه‌ى نه‌بووه‌، وڵاتى چینیش به‌ قۆناغێكی گرنگتێده‌په‌ڕێت و هه‌لى ستراتیژی بۆ به‌دیهێنانى په‌ره‌پێدانی له‌ پێشه‌".

سه‌رۆكى چین جه‌ختی له‌سه‌ر گرنگى تواناى سوپاى وڵاته‌كه‌ى بۆ وه‌ڵامى خێراى هه‌ر ئه‌گه‌رێكی له‌ناكاو كرده‌وه‌. داواشى كرد، فه‌رمانده‌ى ئۆپه‌راسیۆنه‌ هاوبه‌شه‌كان تواناكانى خۆى نوێ بكاته‌وه‌ و مه‌شقى سه‌ربازیش له‌ بارودۆخى جه‌نگدا، باشتر بكه‌ن.

هه‌روه‌ها واژۆى له‌سه‌ر فه‌رمانى پڕچه‌ككردنى سوپاكه‌ى بۆ مه‌شقی سه‌ربازى هێزه‌كانى كرد، كه‌ ئه‌وه‌ش یه‌كه‌م فه‌رمانى لیژنه‌ى سه‌ربازییه‌ له‌ ساڵى 2019.

كه‌شناسی هه‌رێم : به‌فر و بارانى زیاتر ده‌بارێت کاتەکەی یاریکرا

ئه‌مرۆ یه‌كشه‌ممه‌ 6 ى 1 ى 2019 ، له‌راگه‌یاندراوێكدا  به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تى گشتى كه‌شناسی و بومه‌له‌رزه‌زانى هه‌رێمى كوردستان له‌هه‌ژماری تایبه‌تى خۆی له‌تۆڕی كۆمه‌ڵایه‌تى فه‌یس بووك بڵاوی كردیته‌وه‌ ، باری كه‌ش و هه‌وای ئه‌مرۆ و سبه‌ى راگه‌یاند 
كه‌شناسی هه‌رێم ڕایده‌گه‌ێنێت ، ئەم شەو لەکاتەکانی درەنگدا بارستە هەوایەکی سارد ڕوو دەکاتە سەر ناوچەکەمان.
 راشیده‌گه‌ێنێت ، لەناوچەکانی پارێزگای دهۆک بەفر و بارانی زیاتر دەبێت لەچاو ناوچەکانی تر لەماوەی کاریگەری ئەم شەپۆڵە .

وێبنامە؛ خشتەی تەواوی مووچەی سەرجەم وەزارەتەكان بڵاودەكاتەوە

دابەشكردنی مووچەی مانگی 10ی ساڵی ڕابردووی فەرمانبەران دەست پێدەكات و سەرچاوەیەكیش دەڵێت: “ئەگەر پشوو نەبێت لە سبەینێوە دابەشكردنی مووچە دەستپێدەكات”.

سەرچاوەیەك لە گەنجینەی سلێمانی بۆ (وێبنامە) ئاشكرای كرد، تا ئێستا بەهۆی ئەوەی بە فەرمی پشووەكە یەكلایی نەبۆتەوە، بۆیە ئەگەر پشوو بێت ڕۆژی دوو شەممە دابەشكردنی مووچە دەستپێدەكات و ئەگەر پشوو نەبێت لە سبەینێوە دەستپێدەكات.

بەپێی ئەو خشتەیەی دەست (خەڵك) كەوتووە، ئەگەر سبەینێ‌ یەك شەممە بەبۆنەی 6ی كانونی دووەمەوە پشوو نەبێت دابەشكردنی مووچە بە وەزارەتی پێشمەرگە دەستپێدەكات و ئەگەر پشوو-ش بێت خشتەكە یەك ڕۆژ گۆڕانكاری بەسەردا دێت.

تەواوی خشتەی مووچەی مانگی 10ی 2018 بەم جۆرەیە:
یەك شەممە 6 – 1- 2019/ دیوانی وەزارەتی پێشمەرگە و لیواكان

دوو شەممە 7 – 1- 2019/ یەكەكانی 70 و 80ی هێزی پێشمەرگە

سێ‌ سێ شەممە 8 – 1- 2019/ وەزارەتی پەروەردە

چوار شەممە 9 – 1- 2019/ وەزارەتی تەندروستی

پێنج شەممە 10 – 1- 2019/ وەزارەتەكانی دارایی و ئابووری، كاروباری شەهیدان و ئەنفالكراوان، هەروەها كەسوكاری شەهیدان و زیندانی سیاسی.

یەك شەممە 13- 1- 2019/ وەزارەتی خوێندنی باڵا و توێژینەوەی زانستی

دوو شەممە 14- 1- 2019/ مووچەی كەمئەندامان و وەزارەتی كار و كاروباری كۆمەڵایەتی

سێ شەممە 15- 1- 2019/ وەزارەتی داد، ئەنجوومەنی دادوەری

چوار شەممە 16- 1- 2019/ وەزارەتی ئەوقاف، سامانە سروشتیەكان

پێنج شەممە 17-1- 2019/ مووچەی وەزارەتی ناوخۆ، دەزگای گشتی ئاسایش، زێرەڤانی و بەرگری و فریاكەوتن

یەك شەممە 20- 1- 2019/ وەزارەتی شارەوانی و گەشتوگوزار، وەزارەتی كارەبا، وەزارەتی ڕۆشنبیری

دوو شەممە 21-1- 2019/ وەزارەتەكانی پلاندانان ، بازرگانی و پیشەسازی، گواستنەوە ‌و گەیاندن

سێ شەممە 22- 1- 2019/ وەزارەتی كشتوكاڵ، دەستەی ژینگە، دەستەی مافی مرۆڤ و دەستەی چاودێری دارایی، دەستەی وەبەرهێنان، دەستەی گشتی ناوچە كوردستانییەكانی دەرەوەی ئیدارەی هەرێم، دەزگای گشتی كاروباری مین

چوار شەممە 23- 1- 2019/ سەرۆكایەتی پەرلەمان، ئەنجوومەنی وەزیران، سەرۆكایەتی هەرێم

هەفتەی دواتر مووچەی خانەنشینانی شارستانی و پێشمەرگە دابەش دەكرێت.

Saturday, 5 January 2019

یه‌كه‌م شوێن له‌ هه‌رێمی كوردستان سبه‌ینێی كرده‌ پشوو

زانكۆیه‌كی سه‌ر به‌ وه‌زاره‌تی خوێندنی باڵا و توێژینه‌وه‌ی زانستی سبه‌ینێ یه‌كشه‌ممه‌ی كرده‌ پشووی ره‌سمی.

سه‌رچاوه‌یه‌ك له‌ زانكۆی پۆلیته‌كنیكی سلێمانی بۆ وێبنامە وتی: "سبه‌ی یه‌كشه‌ممه‌ 6ی كانونی دووه‌می 2019 له‌ زانكۆی پۆلیته‌كنیكی سلێمانی پشووی ره‌سمییه‌".

زانكۆی پۆلیته‌كنیكی سلێمانی نزیكه‌ى 14 كۆلێژ و په‌یمانگا له‌خۆده‌گرێت.

هاوكات دكتۆر رێبه‌ر گۆران سه‌رۆكی به‌شی میدیا له‌ زانكۆی پۆلیته‌كنیكی سلێمانی له‌ تۆڕی كۆمه‌ڵایه‌تی فه‌یسبووك بڵاویكرده‌وه‌ كه‌ سبه‌ی یه‌كشه‌ممه‌ له‌ زانكۆكه‌یان پشووی ره‌سمییه‌.

به‌پێی زانیارییه‌كانی وێبنامە
زانكۆی ناوبراو له‌سه‌ر رۆشنایی فه‌رمانی حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان بۆ رۆژی پشووه‌كانی ساڵ كه‌ به‌ لیستێك هاتووه‌، ساڵانه‌ 6ی كانونی دووه‌م كراوه‌ته‌ پشوو، بۆیه‌ زانكۆی پۆلیته‌كنیكی پابه‌ندی ئه‌و فه‌رمانه‌ بووه‌و سبه‌ینێی كردووه‌ته‌ پشووی ره‌سمی.

لەبارەی پشووی سبەی یەکشەممە 6ی کانوونی دووەمی 2019 سەرۆکایەتی زانکۆی دهۆک لە راگەیه‌ندراوێکدا بڵاویكرده‌وه‌: تائێستا نازانن کە ئایا سبەی پشوی فەرمیە یاخود نا، چاوەڕوانی حکومەتی هەرێمین، ئەگەر حکومەت بیکات بە پشوو ئەوا ئەوانیش دەیکەن بە پشوو ئەگەرنا دەوامی فەرمییە.

"هەر ژنێك دەست بۆ مووچەی مێردەكەی ببات بە توندوتیژی حیساب دەكرێت"

یەكێتی پیاوانی كوردستان ئاشكرای دەكات بەهۆی پێشێلكاری بەرانبەریان لەلایەن ژنەكانیانەوە، ئەمساڵ 588 پیاو سكاڵایان تۆمار كردووە و 115 خۆكوشتن بوونی هەبووە و پێنج پیاویش كوژراون.

ئەمڕۆ شەموو پێنجی كانوونی دووەم، یەكێتی پیاوانی كوردستان ئاماری ساڵی 2018 بڵاو كردەوە كە تێیدا پێشێلكارییەكانی بەرانبەر پیاوان كراوە خرایە ڕوو، لە ساڵی ڕابردوو 558 سكاڵای پیاوان هەبووە و 115 خۆكوشتن و پێنج كوشتن هەبووە.

لە ئامارەكەدا هاتووە، 39 پیاو دەركراون و 57 خیانەتی هاوسەری هەبووە و نۆ پیاو لێیان دراوە و 178 تەداخولی كەسوكاری ژن بوونی هەبووە، گوشاری دەروونی سێكسی 36 حاڵەت بووە و دەست بەسەرداگرتنی مووچە هەشت حاڵەت و بێبەشكردنی باوك لە بینینی منداڵەكانیان 231 حاڵەت بووە.

هه‌روه‌ك دووپات له‌وه‌ كراوه‌ته‌وه‌، هەر ژنێك دەست بۆ مووچەی مێردەكەی ببات بە توندوتیژی حیساب دەكرێت.
ئاماژە دراوە، زۆرترین خۆكوشتنی پیاوان بریتی بووە لە 45 پیاو لە سلێمانی خۆیان كوشتووە، لە هەولێر 23 خۆكوشتن و دهۆك 16 خۆكوشتن و كەركووك 18 خۆكوشتن و هەڵەبجە 13 خۆكوشتن.

وێبنامە- ده‌رباره‌ی پشوه‌كه‌ی سبه‌ینێ په‌رله‌مانی عێراق هاته‌ ده‌نگ

تا ئێستا به‌شێوه‌یه‌كی فه‌رمی حكومه‌تی هه‌رێم بریاری نه‌داوه‌ سبه‌ینێ به‌بۆنه‌ی ساڵیادی سوپای عێراق له‌ دام ده‌زگاكان حكومه‌ت  پشوی فه‌رم بێت ، سه‌رچاوه‌یه‌ك له‌ ئه‌نجومه‌نی وه‌زیران ئاشكرای كردبوو سبه‌ینێ له‌سه‌رجه‌م دام ده‌زگاكان ده‌وام ئاسایه‌ ، له‌به‌رامبه‌ردا ئه‌ندامێكی لیژنەی ئاسایش و بەرگری لە پەرلەمانی عیراق رەخنەی توند ئاڕاستەی حكومەتی هەرێم دەكات و  داوا لەسەرۆك وەزیرانی عیراق دەكات فشار بخاتەسەر حكومەتی هەرێم بۆئەوەی سبەینێ بكەن بە پشوو.
(كه‌ریم علێوی جاهوش) ئەندامی لیژنەی ئاسایش و بەرگری لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق رایگەیاند:دەبێت سبەینێ 6ی 1ی 2019، پشووی فەرمی بێت لەسەرتاسەری عیراق و هەرێمی كوردستان خۆی لەیەكپارچەیی خاكی عیراق جیانەكاتەوە، چونكە ئەگەر ئەوان بڕیاریانداوە بەشێك بن لە عیراق، ئەوە دەبێت پابەندنی پشووە فەرمییە سەرتاسەرییەكان بن، نەكردنی رۆژی دامەزراندنی سوپای عیراق بە پشوو لەلایەن حكومەتی هەرێمەوە، بریتییە لەپێشێلكردنی بەها نیشتمانییەكانی عیراق و دەبێت بێدەنگی لێ نەكرێت.
ئەو پەرلەمانتارەی هاوپەیمانێتی فه‌تحی میسان ئه‌وه‌شی ئاشكرا كردوه‌ ، داوا عادل عەبدولمەهدی فەرماندەی گشتی هێزە چەكدارەكانی عیراق و سەرۆك كۆماریش دەكات، فشاری بخەنەسەر حكومەتی هەرێم بۆئەوەی سبەینێ بكەن بە پشووی فەرمی.
علێوی ئه‌وه‌شی بۆتۆری هه‌واڵی سلێمانی ئاشكرا كرد ،سوپای عیراق بەرگری لەهەموو پێكهاتەو مەزهەبێك دەكات و سوپای یەك پێكهاتەو مەزهەب نییەو دەبێت كوردەكانیش خۆیان بەخاوەنی بزانن.

نیشانه‌كانی پێشوه‌ختی تووشبون به‌ نه‌خۆشی گورچیله‌ بزانه‌

نه‌خۆشیه‌كانی گورچیله‌ یه‌كێكه‌ له‌دۆخه‌ ته‌ندروستییه‌ مه‌ترسیداره‌كان بۆ له‌شی مرۆڤ و بۆ تێگه‌یشتن له‌و گرفته‌ش پێویسته‌ ئاگاداری نیشانه‌كانی بیت كه‌پێشوه‌خت ئاشكرا ده‌بێت له‌نێویاندا:
١گۆڕینی میز: زیادبوون و كه‌می و گۆرینی ره‌نگه‌كه‌ی بۆ تۆخ و ھه‌ستكردن به‌میزھاتن و نه‌توانینی میزكردن.
٢ئازاری میزكردن: له‌نیشانه‌كانی دروستبونی ئازاره‌ له‌گه‌ڵ به‌تاڵ بونی میزه‌ڵدان و ئه‌مه‌ش مانای بونی ھه‌وكردن و په‌تا له‌بۆری میز و ئه‌مه‌ش ئازار و سوتانی ھه‌ست پێ ده‌كات، ئه‌گه‌ر بچێته‌ ھه‌ردوو گورچیله‌ ئه‌وا ئازاره‌كه‌ پشتیش ده‌گرێته‌وه‌.
٣میزكردنی په‌ڵه‌ په‌ڵه‌: ئه‌مه‌ش كاتێ پرۆتین له‌له‌ش دزه‌ده‌كات و ئه‌مه‌ش نیشانه‌ی نه‌خۆشی گورچیله‌یه‌.
٤ئاوساوی گورچیله‌: به‌رپرسی ده‌ركردنی پاشماوه‌ و شله‌مه‌نییه‌كانه‌ ئه‌گه‌ رنه‌توانێ به‌ئاسایی ئه‌ركه‌كه‌ی به‌رێوه‌به‌رێت و رزگار بكات له‌خوێ و ئاو ئه‌مه‌ش ده‌بێته‌ ھۆی ئاوسانی پێیه‌كان و قاچ.
٥ماندوێتی و كه‌م خوێنی: گورچیله‌كان ھۆرمۆنی ئه‌رسرۆبۆیتین ده‌رده‌دات كه‌ھاوكاری خانه‌كانی خرۆكه‌ سوره‌كان ده‌كات بۆ گواستنه‌وه‌ی ئۆكسجین و كاتێ ئه‌ركی گورچیله‌كان لاواز ده‌بێت ئه‌وا ئاستی ئه‌م ھۆرمۆنه‌ كه‌م ده‌بێته‌وه‌ و ده‌بێته‌ ھۆی كه‌مبونه‌وه‌ی رێژه‌ی خرۆكه‌ سوره‌كان و كه‌م خوێنی و ھه‌ستكردن به‌ماندوێتی.
٦سه‌رگێژخواردن: به‌ھۆی كه‌م خوێنییه‌وه‌ ئه‌مه‌ په‌یوه‌ندیداره‌ به‌نه‌خۆشی گورچیله‌ و سه‌رگێژخواردن و كه‌می ئۆكسجین و گه‌یشتنی بۆ مێشك.
٧ھه‌ستكردن به‌سه‌رما: له‌نیشانه‌كان ھه‌وكردنی گورچیله‌ ھه‌ستكردنه‌ به‌سه‌رما و سه‌رگێژخواردن.
٨په‌ڵه‌ی پێست و خوران: ئه‌مه‌ش تێكه‌ڵه‌یه‌كی ھاوشێوه‌ی نیشانه‌كانی ھه‌ستیارییه‌ كه‌په‌ڵه‌ی پێست دروست ده‌بێت نیشانه‌ی توشبونه‌ به‌نه‌خۆشی گورچیله‌ له‌ده‌ره‌نجامی رزگارنه‌بونی له‌ش له‌پاشماوه‌كان.
٩تامی كانزایی و بۆنی ئامۆنیا: كه‌ئه‌مه‌ش نیشانه‌كانی نه‌خۆشی گورچیله‌ و بۆنی ناخۆشی ده‌م و تامی كانزایی.
١٠كه‌می حه‌زی خۆراك: وه‌ك نه‌خۆشیه‌كانی گورچیله‌ و كه‌ڵه‌كه‌بونی ژه‌ھر له‌له‌شدا.
١١ئازاری پشت و لاته‌نیشته‌كان: نمایشێكی به‌ناوبانگه‌ كه‌له‌گه‌ڵیدا ھه‌وكردنی زۆری له‌گه‌ڵدایه‌ و ئه‌مه‌ش توشی به‌شی خواره‌وه‌ی پشتی تێدایه‌ و به‌ره‌و به‌شی سمت به‌ره‌وخوار ده‌بێته‌وه‌...       
سه‌رچاوه‌/ دكتۆری ئۆنلاین

وادەی دابەشکردنی مووچەی مانگی 10 دەگۆرٍێت

گۆڕانکاری لە کاتی دابەشکردنی مووچەی مانگی 10ی ساڵی 2018ی فەرمانبەر و مووچەخۆران دەکرێت و گۆڕانکاریەکەش دەگەڕێتەوە بۆ ئەگەری دیاریکردنی ڕۆژێک پشوو.
سەرچاوەیەک لە وەزارەتی دارایی و ئابووریی حکوومەتی ھەرێمی کوردستان، بە "وێبنامە
"ى ڕاگەیاند "ئەگەر ڕۆژی یەکشەممە 6ی کانوونی دەمی 2018، نەکرێتە پشووی فەرمی ئەوا دەست بە دابەشکردنی مووچەی مانگی 10ی 2018 دەکرێت".
سەرچاوەیەکە ئاماژەی بۆ ئەوەشکرد "پێشتر بەهۆی ئەوەی ئەگەری هەبوو هاوشێوەی ساڵەکانی پێشوو ئەم ڕۆژە بکرێتە پشوو بۆیە دابەشکردنی مووچە بۆ ڕۆژی دووشەممە دواخرابوو، بەڵام لە ئەگەری نەبوونی ئەم ڕۆژە بە پشوو، ئەوا لە ڕۆژی یەکشەممەی داهاتوو دەست بە دابەشکردنی مووچەی مانگی 10ی 2018 دەکرێت".
هاوکات بەگوێرەی زانیاریەکان ئەم هەفتەیە مووچەی هەریەک لە وەزارەتەکانی پێشمەرگە، پەروەردە، دابەش دەکرێت.
دوێنێ سه‌رچاوه‌یه‌ك له‌ ئه‌نجومه‌نى وه‌زیرانى هه‌رێمى كوردستان راگه‌یاند: سه‌رۆكایه‌تى ئه‌نجومه‌نى وه‌زیران بڕیاریداوه‌ كه‌ پشووى تایبه‌ت به‌ ساڵیادى سوپاى عێراق هه‌رێمى كوردستان ناگرێته‌وه‌.

چیرۆكى گه‌نجه‌كه‌ى كه‌لار.. له‌ هۆڵه‌نداوه‌ به‌ كه‌مئه‌ندامى گه‌ڕایه‌وه‌

ه‌ناو بازاڕی شارۆكه‌ی كه‌لاری ناوه‌ندی ئیداره‌ی گه‌رمیان، كه‌سێكی خاوه‌ن پێداویستی تایبه‌ت له‌سه‌رعاره‌بانه‌یه‌كی ده‌ستی كه‌لوپه‌ل ده‌فرۆشێ، ئه‌و له‌ نێوان كوردستان و هۆڵه‌ندا كه‌مئه‌ندابوو، به‌ڵام له‌ كه‌لار رووبه‌ڕووى ژیان ده‌بێته‌وه‌.

عه‌باس جاسم ته‌مه‌نى 49 ساڵه‌ بۆ "وێبنامه‌" ئاماژه‌ی به‌وه‌ كرد، له‌ ساڵی 1969 له‌ شارۆكه‌ی خانه‌قین هاتووه‌ته‌ دنیاوه‌، به‌ڵام ساڵانی نێوان 1982 بۆ 1984 هاتوونه‌ته‌ شارۆكه‌ی كه‌لار.

ئه‌و خاوه‌ن پێداویستى تایبه‌ته‌ له‌هۆڵه‌ندا ژیان به‌سه‌رده‌بات و كه‌ دێته‌وه‌ بۆ كه‌لار كه‌لوپه‌ل ده‌فرۆشێ. عه‌باس هێمای بۆ ئه‌وه‌ كرد، له‌ ساڵی 1997 به‌ رێگه‌ی هات و نه‌هاتی چووه‌ته‌ هۆڵه‌ندا.

روونى كرده‌وه‌ كه‌ له‌ ساڵی 2000 ستوونی زۆر گه‌وره‌ كه‌وتووه‌ به‌سه‌رپشتیدا و بۆته‌هۆكاری له‌كاركه‌وتنی به‌شێك له‌جه‌سته‌ی ئه‌وه‌ش له‌كاتی كاركرندا له‌ پرۆژه‌ی باڵه‌خانه‌یه‌ك.

عه‌باس ناسنامه‌ی هۆڵه‌ندی هه‌یه‌ ئه‌وه‌ش پاش ئه‌وه‌ی كه‌مئه‌ندام بووه‌ حكوومه‌تى ئه‌و وڵاته‌ به‌خێویان كردووه‌. ئه‌و نیگه‌رانی خۆی ده‌بڕی له‌وه‌ى كه‌ به‌ هۆی كه‌مئه‌ندامبوونیه‌وه‌ هاوژینی یه‌كه‌می لێی جیابووه‌ته‌وه‌.

چەند بیرۆکەیەکی ناوازە بۆ پاککردنەوەی ناوماڵ کە زۆر بەسوودە

ئەمەی خوارەوە چەند بیرۆکەیەکی ناوازەیە بۆ پاککردنەوەی ناوماڵ کە زۆر بەسوودە:



– بۆ پاکردنەوەیی حبری قەڵەم کەمێک کحولی ئیزوپروپیلی لێبدە و ١٥ خولەک جێی بهێڵە، دواتر بە ئاوی سارد بیشۆ  پاک دەبێتەوە.

ــ بۆ پاککرندەوەی بۆری زێرابی ناو ماڵەکەت، کتریەک ئاوی گەرمی پێدا بکە و دواتر نیو کوپ سۆدەی نانی بکەرە ناو و کەمێک لێی بگەڕێ، پاشان بڕێکی هاوبەش سرکە و ئاو بکە دەبەیەک و بەسەریدا بکە و سەری بۆریەکە دابخە.  ١٠ خولەک لێی بگەڕێ، دواتر دەبینیت پاک بوەتەوە و ئاو بە ئاسانی دەڕوات.

ــ بۆ پاکردنەوەیی تاوەی سوتاو ٢ لیمۆ بە خڕ خڕ قاشبکە و بیکە ناو تاوەکە، پاشان کەمێک ئاوی تێبکە کە لیمۆکە داپۆشێت و بیکوڵێنە، دواتر لێی بگەڕێ تا سارد دەبێتەوە و پاشان بە ئاسایی تاوەکە بشۆ.


ــ بۆ پاککردنەوەی شیشی تەباخ بەبێ ئەوەی بڕوشێت، لایلۆنێکی Ziploc بهێنە و بیکەرە ناویی، دواتر چارەکە کوپێک ئەمۆنیایی تێبکە و زەرفەکە دابخە، ٨ بۆ ١٠ کاتژمێر لێی بگەڕێ و دواتر بە ئاو شیشەکە بشۆ دەبینیت بە جوانی پاک بۆتەوە.

Friday, 4 January 2019

كه‌شناسی‌ هه‌رێم: بوومه‌له‌رزه‌ روویدا

به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ كه‌شناسی‌ و بوومه‌له‌رزه‌زانی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان رایگه‌یاند كه‌ ئه‌مشه‌و بوومه‌له‌رزه‌یه‌ك له‌ دووری‌ 19 كیلۆمه‌تر له‌ شاری‌ خانه‌قین روویدا.

 له‌ راگه‌یه‌ندراوێكدا كه‌ وێنه‌یه‌كی‌ ده‌ست وێبنامە
كه‌وتووه‌، به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی‌ كه‌شناسی‌ و بوومه‌له‌رزه‌زانی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان ریگه‌یاند كه‌ سه‌عات 8:17 ده‌قیقه‌ی‌ ئه‌مشه‌و 4ی‌ كانوونی‌ دووه‌می‌ 2018 به‌كاتی‌ هه‌ولێر بوومه‌له‌رزه‌یه‌ك روویدا.

كه‌شناسی‌ هه‌رێم ده‌ڵێت: "بوومه‌له‌رزه‌كه‌ به‌گوڕی‌ 3.7 پله‌ به‌ پێوه‌ری‌ رێخته‌ر له‌ دووری‌ 16 كیلۆمه‌تر له‌ شاری‌ خانه‌قین به‌ قوڵایی هه‌شت كیلۆمه‌تر روویداوه‌.

كه‌شناسی‌ و بوومه‌له‌رزه‌زانی‌ هه‌رێم جه‌ختیشی‌ له‌وه‌ كرده‌وه‌ كه‌ بوومه‌له‌رزه‌كه‌ هیچ زیانێكی‌ نه‌بووه‌.

تورکیا ڕێگایەکی ئاسانی بۆ وەرگرتنی ڕەگەزنامە ڕاگەیاند

دەسەڵاتدارانی توركیا بە فەرمی ڕێگایەكی ئاسان بۆ وەرگرتنی ڕەگەزنامەی وڵاتەكەیان ڕادەگەیەنن و دەڵێن: “بە كڕینی خانوبەرە دەبیتە خاوەنی ڕەگەزنامە”.
ئاژانسی هەواڵی (ئەنادۆڵ)ی فەرمی توركیا لە زاری دەسەڵاتدارانی وڵاتەكەیەوە بڵاویكردۆتەوە، كە هەمواری یاسای پێدانی ڕەگەزنامە بە هاوڵاتیانی بیانی كراوە و بەپێی یاسا نوێیەكە، هەر هاولاتیەكی بیانی دەتوانێت ببێتە خاوەنی ڕەگەزنامەی توركی بەو مەرجەی خانووبەرە (خانوو، شوقە، زەوی)ی ناو پڕۆژەكان بە بەهای 250 هەزار دۆلاری ئەمریكی، یان هەمان بەهای بە لیرەی توركی كەمتر نەبێت بكڕێت.
هەر بەپێی یاساكە، وەك ئاژانسەكە ئاماژەی پێ‌ كردووە، كەسەكە دەبێت گرێبەستێكی كڕین لە دادنووس بكات.
هاوكات مەرجی ئەوە دانراوە، كە “دەبێت كەسە بیانیەكە ئەو موڵكەی كڕیویەتی تا 3 ساڵ نەیفرۆشێتەوە و لە تاپۆ بەڵێن بدات خاوەندارێتیەكەی نەگوازێتەوە بۆ خەڵكانی دیكە لەماوەی دیاریكراودا”.

بەنزین بەشێوەیەكی بەرچاو دابەزی

نرخی بەنزین لە شاری هەولێر بە بەراورد لەگەڵ هەفتەی رابردوو بەشێوەیەكی بەرچاو دابەزین بەخۆیەوە دەبینێت.
بەپێی بەدواداچوونەكانی ماڵپەری (وێبنامە)
، نرخی بەنزینی نۆرماڵ ئەمرۆ لە بەشێك لە بەنزینخانەكانی شاری هەولێر بۆ یەك لیتر بە بڕی (575) دینار فرۆشراوە.
هەفتەی رابردوو نرخی یەك لیتر بەنزین نۆرماڵ گەیشبوویە نزیكی (700) دینار ، دواتر بۆ (650) دینار دابەزی ، ئەمرۆ لە هەندێك بەنزینخانە بە (575) دینار فرۆشراوە.
ئەگەرچی بەنزین بەمشێوەیە دابەزیوە ، بەڵام نرخی ئێستای هەر لیترێك لەگەڵ نرخی بەنزین لە ناوەراست و خوارووی عێراق (125) دیناری جیاوازە و هێشتا نەگەیشتۆتە نرخی ئاسایی ئەو بەنزینەی كە لە عێراق دەفرۆشرێت".